Prawo spółek

Wyższa Szkoła Finansów i Prawa

w Bielsku-Białej

prowadzący wykłady: adwokat Piotr Fordey

PRAWO SPÓŁEK

1. Uwagi wstępne

Elementy prawoznawstwa:

Wskazać należy, iż pojęcie spółki ma swoje korzenie w prawie rzymskim. Stanowiło to kontrakt zgodnie z którym wspólnicy zobowiązywali się do wniesienia umówionych wkładów celem osiągnięcia określonych korzyści. Prawo rzymskie przewidywało, że wkład może mieć charakter czysto majątkowy jak również polegać na świadczeniu pracy dla osiągnięcia wspólnego celu.

Co oznacza termin spółka współcześnie ?

Współczesne ustawodawstwa, w tym również ustawodawstwo polskie, nie definiuje pojęcia spółki. Kodeks spółek handlowych określa jedynie pojęcie umowy spółki handlowej. Definicja ta znajduje się w art. 3 k.s.h., który stwierdza, że przez umowę spółki handlowej wspólnicy albo akcjonariusze zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu poprzez wniesienie wkładów oraz jeżeli umowa albo statut spółki tak stanowi, przez współdziałanie w inny określony sposób. Na dwa elementy należy zwrócić szczególną uwagę:

• • dążenie do wspólnego celu,

  • wniesienie wkładów.

Biorąc pod uwagę elementy umowy spółki możemy w sposób bardzo ogólny stwierdzić, iż przez pojęcie spółki rozumiemy ,,grupę osób fizycznych lub prawnych (ogólnie wspólników) działających wspólnie w określonych ramach organizacyjnych dla osiągnięcia założonego celu, który to cel ma najczęściej charakter gospodarczy.

Spółkę tworzą zawsze ,,osoby”. Osoba to podmiot praw i obowiązków.

OSOBY

OSOBY FIZYCZNE OSOBY PRAWNE

(ANEGDOTA PROF. DROZDA)

OSOBA FIZYCZNA – to oczywiście człowiek. Człowiek jest podmiotem praw i obowiązków od chwili urodzenia do chwili śmierci. Wyjątek stanowi dziecko poczęte ale jeszcze nienarodzone (nasciturus), które zgodnie z art. 927 par 2 kodeksu cywilnego może być spadkobiercą i zapisobiercą. Tą zdolność nabywa po warunkiem, że urodzi się żywe (sytuacja ta jest objęta domniemaniem prawnym wynikającym z art. 9 kodeksu cywilnego – W razie urodzenia się dziecka domniemywa się , że przyszło na świat żywe – domniemanie wzruszalne).

OSOBA PRAWNA – jest twór sztuczny i nienamacalny. Jest podmiotem praw i obowiązków, a osobowość prawną nabywa na podstawie przepisów prawa (między innymi wpisu do właściwego rejestru). Osobę prawną definiuje się zazwyczaj jako trwałe zespolenie ludzi i środków materialnych w celu realizacji określonych zadań, wyodrębnione w postaci jednostki organizacyjnej wyposażonej przez prawo (przepisy prawa cywilnego) w osobowość prawną.

Rodzaje osób prawnych:

• Skarb Państwa (art. 33 kodeksu cywilnego)

• spółki kapitałowe (Kodeks spółek handlowych):

- spółka akcyjna (s.a.),

- spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (sp. z o.o.),

• spółdzielnia (Prawo spółdzielcze),

• przedsiębiorstwo państwowe (ustawa o przedsiębiorstwach państwowych),

• jednostki samorządu terytorialnego: gmina, powiat, województwo (ustawy o samorządzie gminnym, o samorządzie powiatowym i o samorządzie województwa),

• kościół i poszczególne jego jednostki organizacyjne – diecezje, parafie, organizacje kościelne itp. (ustawy regulujące status poszczególnych wyznań),

• wyższa uczelnia (Prawo o szkolnictwie wyższym),

• fundacja (ustawa o fundacjach),

• państwowa lub samorządowa instytucja kultury, (ustawa o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej),

• instytut badawczy (ustawa o instytutach badawczych),

• partia polityczna (ustawa o partiach politycznych),

• stowarzyszenie rejestrowe (Prawo o stowarzyszeniach),

• samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej (ustawa o zakładach opieki zdrowotnej – decyduje chwila wpisu),

• związek zawodowy (ustawa o związkach zawodowych).

Katalog osób prawnych jest katalogiem zamkniętym (numerus clausus), a więc osobą prawną może być jedynie podmiot wskazany przez ustawodawstwo.

Osoba prawna posiada osobowość prawną, a zatem zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych (w tym zdolność sądową i procesową).

Zdolność prawna: zdolność do bycia podmiotem praw i obowiązków prawnych.

Osoba fizyczna – od chwili urodzenia do chwili śmierci (ograniczony wyjątek dot. Nasciturusa)

Osoba prawna – z chwilą powstania

Zdolność prawną posiadają również jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, którym ustawa przyznaje zdolność prawną. Potocznie zwane ,,ułomnymi osobami prawnymi”. Do nich należą:

• spółka jawna

• spółka partnerska

• spółka komandytowa

• spółka komandytowo-akcyjna

• wspólnota mieszkaniowa

• stowarzyszenie zwykłe

• spółka akcyjna w organizacji

• spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji

Ułomna osoba prawna może nabywać prawa i zaciągać zobowiązania mocą swojego działania, może także pozywać i być pozywaną. Członkowie takiej jednostki organizacyjnej co do zasady ponoszą za jej zobowiązania odpowiedzialność subsydiarną całym swoim osobistym majątkiem. Odpowiedzialności powstaje dopiero z chwilą niewypłacalności jednostki organizacyjnej.

Zdolność do czynności prawnych: zdolność do dokonywania we własnym imieniu czynności prawnych czyli składania i przyjmowania oświadczeń woli mających na celu powstanie, zmianę lub ustanie stosunku prawnego. Jest mówiąc krótko zdolność do kształtowania swojej sytuacji prawnej – nabywanie praw i zaciąganie zobowiązań.

Osoba fizyczna – ma stopniowalną zdolność do czynności prawnych, pełną zdolność do czynności prawnych uzyskuje z chwilą osiągnięcia pełnoletności, ograniczoną z chwilą osiągnięcia 13 lat lub jest osobą częściowo ubezwłasnowolnioną.

Osoba prawna – posiada pełną zdolność do czynności prawnych.

Jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej, której ustawa przyznaje zdolność prawną – posiada pełną zdolność do czynności prawnych.

PODZIAŁ SPÓŁEK

Zgodnie z polska doktryną możemy dokonać dwojakiego podziału spółek.

I. Pierwszy podział jest dokonany ze względu na charakter przepisów normujących dane spółki.

SPÓŁKI

SPÓŁKI PRAWA CYWILNEGOSPÓŁKI PRAWA HANDLOWEGO

(SPÓŁKI CYWILNE):(SPÓŁKI HANDLOWE):

• • • SPÓŁKA CYWILNA - SPÓŁKA JAWNA

    • SPÓŁKA ,,CICHA” - SPÓŁKA PARTNERSKA

- SPÓŁKA KOMANDYTOWA

- SPÓŁKA KOMANDYTOWO-AKCYJNA

- SPÓŁKA Z O.O.

- SPÓŁKA AKCYJNA

II. Drugi podział jest dokonany ze względu na substrat wyróżniający ( Substrat – (definicja Wikipedia) substrat (nauka) – w naukach doświadczalnych oznacza wyjściowy element (obiekt, materiał, podłoże) stanowiący podstawę, na którą nanosi się jakieś inne elementy lub substancje.

SPÓŁKI

SPÓŁKI OSOBOWESPÓŁKI KAPITAŁOWE

(SUBSTRAT OSOBOWY):(SUBSTRAT KAPITAŁOWY):

• • • SPÓŁKA CYWILNA - SPÓŁKA Z O.O.

    • SPÓŁKA JAWNA - SPÓŁKA AKCYJNA

    • SPÓŁKA PARTNERSKA

    • SPÓŁKA KOMANDYTOWA

    • SPÓŁKA KOMANDYTOWO-AKCYJNA

W spółkach osobowych najważniejszą rolę odgrywają wspólnicy, a więc podstawą spółki (substratem) są ludzie.

W spółkach kapitałowych istotne jest przede wszystkich zebranie odpowiedniego kapitału (substrat kapitałowy).

Najistotniejszą różnicą pomiędzy przedstawionymi rodzajami spółek jest kwestia posiadania osobowości prawnej albo jej brak. Oczywiście osobowość prawną posiadają wyłącznie spółka z ograniczoną odpowiedzialności (sp. z o.o.) i spółka akcyjna (s.a.).

!!! Spółki są zawiązywane w celu prowadzenia działalności gospodarczej !!!

Jaka ustawa reguluje działalność gospodarczą?

Podstawą przedsiębiorczości w Polsce jest ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej ( Dziennik Ustaw 2010, pozycja 220, numer 1447). Zgodnie z jej treścią:

Art. 1. Ustawa reguluje podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz zadania organów w tym zakresie.

Art. 2.Działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. (wolne zawody)

Art. 2a. Do działalności gospodarczej: budowlanej, handlowej i usługowej, oraz działalności zawodowej polegającej na świadczeniu usług stosuje się odpowiednio przepisy art. 5, przepisy rozdziału 2 i 3 ustawy z dnia 4 marca 2010 r. o świadczeniu usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 47, poz. 278).

Art. 3. (1) Przepisów ustawy nie stosuje się do działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego, a także wynajmowania przez rolników pokoi, sprzedaży posiłków domowych i świadczenia w gospodarstwach rolnych innych usług związanych z pobytem turystów oraz wyrobu wina przez producentów będących rolnikami wyrabiającymi mniej niż 100 hektolitrów wina w ciągu roku gospodarczego, o których mowa w art. 17 ust. 3 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina (Dz. U. Nr 120, poz. 690).

Art. 4. 1. Przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną - wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą.

2. Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej. ( VIDE – część wykładu dotycząca spółki cywilnej)

Ustawa określa zasady podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. Spółka cywilna, wbrew potocznym oczekiwaniom, przedsiębiorcą nie jest. !!! Przedsiębiorcami są wspólnicy spółki cywilnej. !!!

Art. 14. 1. Przedsiębiorca może podjąć działalność gospodarczą w dniu złożenia wniosku o wpis do ewidencji działalności gospodarczej albo po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym.

2. Wpisowi do ewidencji podlegają przedsiębiorcy będący osobami fizycznymi.

3. Przedsiębiorca ma prawo we wniosku o wpis do ewidencji działalności gospodarczej określić późniejszy dzień podjęcia działalności gospodarczej niż dzień złożenia wniosku.

4. Spółka kapitałowa w organizacji może podjąć działalność gospodarczą przed uzyskaniem wpisu do rejestru przedsiębiorców.

Z powyższej regulacji wynika, że w stosunku do przedsiębiorców prowadzi się dwa rodzaje rejestrów:

• Ewidencję Działalności Gospodarczej (EDG)

• Rejestr przedsiębiorców stanowiący jeden z trzech rejestrów składających się na Krajowy Rejestr Sądowy(KRS)

Pozostałe dwa rejestry KRS to:

1) rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej,

2) rejestru dłużników niewypłacalnych.

Rejestr KRS prowadzą w systemie informatycznym sądy rejonowe (sądy gospodarcze), obejmujące swoją właściwością obszar województwa lub jego część, zwane "sądami rejestrowymi". Częściowy dostęp do informacji z KRS można również uzyskać pod adresem Ministerstwa Sprawiedliwości – www.ms.gov.pl – w zakładce Krajowy Rejestr Sądowy.

Centralna Informacja Krajowego Rejestru Sądowego, z oddziałami przy sądach rejestrowych (w Bielsku-Białej: Sąd Rejonowy w Bielsku-Białej Wydział VIII Gospodarczy Krajowego Rejestru Gospodarczego) wydaje odpisy, wyciągi i zaświadczenia z Rejestru, które mają moc dokumentów wydawanych przez sąd /za opłatą/. Opłaty:

• odpis aktualny – 30 zł

• odpis pełny – 60 zł

Istnieje domniemanie, że dane wpisane w Krajowym Rejestrze Sądowym są prawdziwe. Wpisy w Krajowym Rejestrze Sądowym ogłaszane są w Monitorze Sądowym i Gospodarczym, z zachowaniem przewidzianych w ustawie wyjątków.

Cenną cechą rejestru jest jego przejrzystość, jawność, jak również możliwość uzyskania odpisu KRS w każdym oddziale KRS w zakresie podmiotów podlegających wpisowi mających swoja siedzibę w dowolnej miejscowości na terenie Polski.

Wniosek o udostępnienie numeru KRS załącznik nr 1

Wniosek o odpis KRS załącznik nr 2

Szczegółowe informacje dotyczące wniosków do KRS i procedury zostaną przedstawione w dalszej części wykładu.

Ewidencję Działalności Gospodarczej (EDG)

Pierwszym dokumentem z jakim spotyka się osoba zakładająca działalność gospodarczą jest zgłaszany do Urzędu Miasta, bądź Urzędu Gminy właściwego ze względu na miejsce zamieszkania druk EDG-1.

Formularz EDG-1 załącznik nr 4.

!!! UWAGA !!!

Z dniem 1 lipca 2011 r. formularz EDG-1 został zastąpiony przez elektroniczną ankietę CEIDG-1.

Formularz CEIDG wypełnia się w formie elektronicznej. Jest to wygodne, ponieważ e-formularz dopasowuje kolejne pola do danych już wypełnionych. Sprawdzenie danych następuje automatycznie.

Formularz można sygnować podpisem elektronicznym, jeśli taki posiadamy. W innym przypadku można wypełnić formularz, a następnie wypełniony formularz wydrukować, podpisać ręcznie i zanieść do właściwego ze względu na miejsce zamieszkania Urzędu Gminy.

Trzecią możliwość to uprzednie zarejestrowanie tzw. profilu zaufanego, który jednorazowo potwierdzamy osobiście w "punkcie potwierdzenia" (to zazwyczaj najbliższy Urząd Skarbowy), aby później móc wielokrotnie wysyłać i aktualizować wszystkie dostępne formularze bez wychodzenia z domu.

Profil zaufany zakłada się na platformie ePUAP ( www.epuap.gov.pl )

Formularz CEIDG wypełnia się na stronie www.firma.gov.pl

Przykładowe zaświadczenie z Ewidencji Działalności Gospodarczej załącznik nr 3

Przed przystąpieniem do omawiania poszczególnych rodzajów spółek konieczne jest jeszcze omówienie instytucji prokury.

P R O K U R A

Prokura - specjalny rodzaj pełnomocnictwa dla osoby fizycznej posiadającej pełną zdolność do czynności prawnych (prokurenta), którego udzielić może każdy przedsiębiorca podlegający wpisowi do rejestru przedsiębiorców (w Krajowym Rejestrze Sądowym). Prokura upoważnia do dokonywania czynności (sądowych i pozasądowych) związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Z czynności tych wyłączone jest zbywanie i obciążanie przedsiębiorstwa i nieruchomości, co do których konieczne jest pełnomocnictwo szczególne.

Prokury nie można przenieść na inną osobę, prokurent może natomiast udzielić innej osobie pełnomocnictwa szczególnego do poszczególnej czynności.

Podmioty uprawnione do udzielania prokury mogą także udzielać zwyczajnych pełnomocnictw.

Rodzaje prokury:

- prokura samodzielna (samoistna) - prokurent działa samodzielnie;

- prokura łączna - dla dokonania czynności prawnej konieczne jest współdziałanie wszystkich prokurentów. W praktyce funkcjonuje także, zaakceptowana przez Sąd Najwyższy, prokura łączna nieprawidłowa, która polega na tym, że dla dokonania czynności konieczne jest współdziałanie prokurenta z inną osobą, która prokurentem nie jest (np. z członkiem zarządu, wspólnikiem);

- prokura oddziałowa - zakres umocowania prokurenta ograniczony jest do zakresu spraw wpisanych do rejestru oddziału przedsiębiorstwa.

Powstanie, odwołanie i wygaśnięcie prokury:

Prokura powstaje z chwilą jej udzielenia na piśmie pod rygorem nieważności, sam wpis do rejestru ma jedynie charakter deklaratoryjny (potwierdzający).

W spółkach osobowych dla ustanowienia prokury konieczna jest zgoda wszystkich wspólników mających prawo prowadzenia spraw spółki, a w spółkach kapitałowych - zgoda wszystkich członków zarządu.

Dla odwołania prokury wystarcza oświadczenie - odpowiednio - jednego wspólnika lub członka zarządu.

Prokura wygasa na skutek wykreślenia przedsiębiorcy z rejestru, a także ogłoszenia upadłości,otwarcia likwidacji oraz przekształcenia przedsiębiorcy oraz wraz ze śmiercią prokurenta. Częściowa lub całkowita utrata przez prokurenta zdolności do czynności prawnych również powoduje wygaśnięcie prokury. Prokura uregulowana jest obecnie w art. 1091 - 1099 kodeksu cywilnego.

SPÓŁKA CYWILNA

Spółka cywilna – w skrócie ,,s.c.”, to jeden z rodzajów umów znanych polskiemu prawu cywilnemu.

Charakter prawny

W odróżnieniu od spółek prawa handlowego spółka cywilna:

- nie posiada osobowości prawnej,

- nie stanowi jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej jak spółki osobowe,

- jest konstrukcją regulowaną przez prawo zobowiązań (art. 860-875 Kodeksu cywilnego).

Stanowi umowę zobowiązaniową pomiędzy co najmniej dwoma podmiotami.

Biorąc pod uwagę zasadę swobodnego kształtowaniu stosunku zobowiązaniowego należy przyjąć, że spółka cywilna może być zawiązana zarówno przez osoby fizyczne jak i osoby prawne w różnych powiązaniach.

Spółka cywilna nie jest samodzielnym podmiotem prawa, podmiotami prawa pozostają wspólnicy spółki cywilnej.

Spółka cywilna nie ma własnego majątku - nabywane prawa i zaciągane zobowiązania wchodzą do wspólnego majątku wspólników, stanowiącego ich współwłasność. Jest to specyficzny rodzaj współwłasności – wspólność łączna (,,do niepodzielnej ręki”). Majątek ten jest odrębny od majątków osobistych każdego ze wspólników. Łączny charakter wspólności wyraża się tym, że wspólnicy mogą korzystać ze wspólnego majątku jedynie razem i tylko w celu realizacji wspólnego, określonego przez umowę spółki, celu gospodarczego. Także wspólnicy, nie spółka, prowadzą ewentualne przedsiębiorstwo, które podlega rejestracji w Ewidencji Działalności Gospodarczej właściwego wójta, burmistrza, prezydenta miasta. To wspólnicy są przedsiębiorcami i to oni mają firmę (oznaczenia indywidualizujące). Spółka cywilna nie może mieć firmy.

Zawierając umowę, wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego, w sposób oznaczony, w szczególności poprzez wniesienie wkładu, przy czym nie musi to być działalność zarobkowa – dopuszczalne jest np. powołanie spółki w celu wspólnej budowy drogi.

Umowa spółki powinna zostać zawarta na piśmie dla celów dowodowych (ad probationem).

Umowa spółki cywilnej może być zawarta na czas oznaczony (np. w celu osiągnięcia jednego określonego umową spółki celu gospodarczego) jak również na czas nieokreślony (osiąganie wspólnego celu gospodarczego może mieć charakter ciągły).

Istotą spółki cywilnej jest stałość jej składu osobowego, wobec czego wspólnik nie może rozporządzać udziałem w majątku wspólnym ani w jego składnikach (przynajmniej do rozwiązania spółki).

Reprezentowanie i umocowanie wspólników

Każdy ze wspólników jest zarówno zobowiązany, jak i uprawniony do reprezentowania spółki. Jeden wspólnik może samodzielnie dokonywać czynności zwykłego zarządu (w znacznym uproszczenie prowadzić bieżące sprawy spółki), do momentu kiedy nie ma sprzeciwu chociaż jednego ze wspólników. W przypadku sprzeciwu konieczne jest podjęcie jednomyślnej uchwały. Każdy może wykonać czynność nagłą, gdyby jej niewykonanie mogło narazić spółkę na niepowetowane straty. Wspólnik jest umocowany do reprezentowania spraw spółki w zakresie w jakim jest upoważniony do prowadzenia jej spraw.

Do osiągnięcia celu spółki zazwyczaj niezbędne jest utworzenie majątku wspólnego, który powstaje z praw wniesionych w postaci wkładów (wniesienie własności rzeczy lub prawa ich używania) oraz z usług wspólników. Usługi wspólników na rzecz spółki polegają na świadczeniu pracy w celu osiągnięcia wspólnego celu. Domniemywa się, że wkłady wspólników są równe. Jednakże umowa spółki cywilnej może określić wkłady (w postaci majątkowej i świadczenia usług) w innych proporcjach.

!!! W A Ż N E !!!

Za zobowiązania zaciągnięte w związku z działalnością spółki wspólnicy odpowiadają solidarnie zarówno majątkiem wspólnym, jak i majątkami osobistymi. Odpowiedzialność tak ma charakter pierwotny, a nie subsydiarny (pomocniczy), jak w przypadku spółki jawnej. Oznacza to, iż wspólnicy w każdym przypadku odpowiadają za zobowiązania zarówno majątkiem zgromadzonym w ramach zawiązanej spółki cywilnej, jak również majątkami osobistymi. Prawnie niedopuszczalne jest wyłączenie powyższej odpowiedzialności.

Prawo do udziału w zyskach i obowiązek pokrywania strat mają wszyscy wspólnicy; może on, choć nie musi, zostać skorelowany z wysokością wkładów.

Prawnie niedopuszczalne jest wykluczenie wspólnika od udziału w zyskach czyli utworzenie tzw. lwiej spółki.

Wypowiedzenie wkładu

Jeżeli umowa zawarta była na okres nieoznaczony, wspólnik może ze spółki wystąpić poprzez wypowiedzenie swojego wkładu na 3 miesiące przed końcem roku obrachunkowego. Z ważnych powodów wspólnik nie musi zachowywać terminu, w tej sytuacji może wypowiedzieć udział nawet w spółce zawartej na czas oznaczony. Termin ,,z ważnych powodów” nie posiada definicji ustawowej. Judykatura przyjmuje, iż przyczyną żądania rozwiązania spółki z ważnych powodów może być niemożliwość porozumienia się pomiędzy wspólnikami, które jest konieczne do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego. Przy wypowiedzeniu wkładu, pozostali wspólnicy zobowiązani są do zwrotu wkładów: w naturze rzeczy oddane do używania, a w pieniądzu sumę wkładu oznaczoną w umowie, a w braku takiego zastrzeżenia - wartość wkładu w chwili wniesienia. Dodatkowo wylicza się i wypłaca wartość z majątku uzyskanego w ramach spółki w proporcjach w jakich wspólnicy uczestniczyli w zyskach.

Rozwiązanie spółki

Spółka z ważnych powodów może zostać rozwiązana przez sąd na żądanie każdego ze wspólników.

Należy wskazać, iż do dnia 8 stycznia 2009 roku (dzień wejścia w życie nowelizacji Kodeksu spółek handlowych) istniał obowiązek przekształcenia spółki cywilnej w spółkę jawną. Mianowicie, jeżeli w każdym z dwóch kolejnych lat obrotowych przychody wspólników spółki cywilnej przekraczały sumę, z którą odrębne przepisy wiązały obowiązek rozpoczęcia prowadzenia ksiąg rachunkowych (rachunkowość) (była to początkowo równowartość 400 tys., potem 800 tys., wreszcie 1,2 mln euro), spółka podlegała wpisowi do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego. Jednocześnie wspólnicy spółki cywilnej zostawali wykreśleni z właściwej Ewidencji Działalności Gospodarczej. Jako że realizacja tego obowiązku była trudna do wyegzekwowania ustawodawca z niego zrezygnował. Przekształcenie takie (podobnie jak przekształcenie w każdą inną spółkę handlową) jest jednak w dalszym ciągu możliwe, pozostawiono je jednak fakultatywnej woli wspólników.

Przykładowa umowa spółki cywilnej załącznik nr 4

SPÓŁKI PRAWA HANDLOWEGO

Spółkami handlowymi są:

• spółka jawna,

• spółka partnerska,

• spółka komandytowa,

• spółka komandytowo-akcyjna,

• spółka z ograniczoną odpowiedzialnością,

• spółka akcyjna.

Kompleksową regulacją dotyczącą spółek handlowych jest ustawa z 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (ksh).

Zgodnie z art. 3 ksh przez umowę spółki handlowej wspólnicy albo akcjonariusze zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu przez wniesienie wkładów oraz, jeżeli umowa albo statut spółki tak stanowi, przez współdziałanie w inny określony sposób.

Tytułem wstępu warto zapoznać się z pojęciami (definicjami) określonymi między innymi w art. 4 ksh .

• spółka dominującą: spółka handlowa, która ma faktyczny wpływ na spółkę zależną poprzez A/większość głosów na walnym zgromadzeniu B/powoływanie i odwoływanie większości zarządu C/ w inny sposób kontroluje spółkę.

• spółka powiązaną: spółka kapitałowa, w której inna spółka handlowa albo spółdzielnia dysponuje bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 20% głosów na zgromadzeniu wspólników albo na walnym zgromadzeniu, także jako zastawnik lub użytkownik albo na podstawie porozumień z innymi osobami lub która posiada bezpośrednio co najmniej 20% udziałów albo akcji w innej spółce kapitałowej,

• bezwzględna większość głosów: więcej niż połowa głosów oddanych,

• sprawozdanie finansowe: sprawozdanie finansowe w rozumieniu ustawy o rachunkowości.

• firma: nazwa podmiotu gospodarczego, który zawsze działa pod firmą (dla osoby fizycznej prowadzącej działalność to imię i nazwisko plus np. nazwa wskazująca na profil działalności)(dla osoby prawnej to po prostu nazwa).

S P Ó Ł K A J A W N A

Spółka jawna wykształciła się w połowie XII wieku. Pierwsze spółki jawne były spółkami rolniczymi.

Podkreślić należy, iż spółka jawna jest pierwowzorem dla pozostałych osobowych spółek handlowych. Przepisy regulujące pozostałe handlowe spółki osobowe (partnerską, komandytową i komandytowo-akcyjną) stosują odesłania do spółki jawnej bądź wskazują, iż w przypadkach nieuregulowanych stosuje się przepisy dotyczące spółki jawnej.

Definicja ustawowa spółki jawnej: ,, Spółka jawna jest spółką osobową, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą, a nie jest inną spółką handlową.” (art. 22 par. 1 ksh).

Przedsiębiorstwo – jest to zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczony do prowadzenia działalności gospodarczej. (art. 55¹ kodeksu cywilnego).

Zespół składników niematerialnych i materialnych to w szczególności (art. 55 ze zn. 4 kodeksu cywilnego) :

- nazwa przedsiębiorstwa

- własność nieruchomości i ruchomości (np. urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów)

- prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy

- wierzytelności

- koncesje, licencje i zezwolenia

- patenty i inne prawa własności przemysłowej

- prawa autorskie i pokrewne

- tajemnice przedsiębiorstwa

- księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej

Termin prowadzenie przedsiębiorstwa jest równoznaczny z terminem prowadzenie działalności gospodarczej, a więc stała, zorganizowana działalność o charakterze zarobkowym.

Spółka jawna, jako osobowa spółka handlowa, we własnym imieniu nabywa prawa i zaciąga zobowiązania, pozywa i może być pozywana (zdolność sądowa). Jest więc odrębnym od wspólników podmiotem praw, aczkolwiek nie jest osobą prawną.

Różnice pomiędzy spółką jawną a osobą prawną (spółka z o.o. i spółka akcyjna):

- brak ustawowych organów spółki (funkcje organów pełnią wspólnicy, którzy są uprawnienie do

prowadzenia spraw spółki, za wyjątkiem spraw przekraczających czynności zwykłego zarządu,

które wymagają zgody wszystkich wspólników),

- brak ograniczenia odpowiedzialności finansowej wspólników w związku ze wspólnie prowadzoną

działalnością. Każdy wspólnik ponosi swoim majątkiem osobistym odpowiedzialność za

zobowiązania spółki solidarnie z pozostałymi wspólnikami i spółką. Odpowiedzialność ta ma

jednak charakter subsydiarny (pomocniczy).

Przewiduje się trzy tryby powstanie spółki jawnej:

- w drodze umowy pomiędzy wspólnikami,

- w drodze fakultatywnego przekształcenia spółki cywilnej w jawną na podstawie art. 26 par.4 ksh

(od dnia 9 stycznia 2009 r. zlikwidowano ustawowy przymus przekształcenia),

- w drodze fakultatywnego przekształcenia każdej spółki handlowej w jawną na podstawie art.

551 i następnych kodeksu spółek handlowych.

Umowa spółki jawnej musi być zawarta w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Umowa spółki, jako minimalne wymogi ustawowe, powinna zawierać określenie:

- firmy i siedziby spółki,

- wkładów wnoszonych przez każdego ze wspólników i ich wskazanie ich wartość,

- przedmiotu działalności spółki,

- czasu trwania spółki (na czas oznaczony lub nieoznaczony).

Dla powstania spółki jawnej wymagane jest wpisanie spółki do KRS (Krajowego Rejestru Sądowego). Każdy wspólnik ma prawo i obowiązek zgłosić spółkę do rejestru. Spółka jawna wpisywana jest do KRS jako przedsiębiorca. Zgłoszenie spółki jawnej do KRS powinno zawierać:

- firmę, siedzibę i adres spółki,

- przedmiot działalności spółki,

- nazwiska i imiona albo firmy (nazwy)wspólników oraz adresy wspólników albo ich adresy do

doręczeń,

- nazwiska i imiona osób upoważnionych do reprezentowania spółki i sposób reprezentacji,

- złożone wobec sądu lub notarialnie poświadczone wzory podpisów osób uprawnionych do

reprezentowania spółki.

Do sądu rejestrowego należy zgłosić również wszelkie zmiany w wyżej wymienionych danych. Firma spółki powinna zawierać nazwiska lub firmy (nazwy) wszystkich wspólników albo nazwisko albo firmę (nazwę) jednego albo kilku wspólników z oznaczeniem "spółka jawna". Dopuszcza się stosowanie w obrocie skrótu "sp.j."

Prowadzenie spraw spółki jawnej

Każdy ze wspólników ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki jawnej bez dodatkowego wynagrodzenia. Umową spółki albo późniejszą uchwałą wspólników można powierzyć prowadzenia spraw spółki jednemu lub kilku wspólnikom. Pozostali wspólnicy są wówczas wyłączeni od prowadzenia spraw spółki. Za prowadzenie spraw spółki wspólnik nie otrzymuje wynagrodzenia. Prowadzenie spraw spółki nie może zostać powierzone osobom trzecim z wyłączeniem wspólników.

Każdy wspólnik bez uprzedniej uchwały wspólników może prowadzić sprawy spółki nieprzekraczające zakresu zwykłych czynności spółki. Jeżeli jednak przed dokonaniem tej czynności sprzeciwi się jej przeprowadzeniu choćby jeden z pozostałych wspólników, wymagana jest uprzednia uchwała wspólników. W tym przypadku uchwała podejmowana jest jednomyślnie przez wspólników mających prawo do prowadzenia spraw spółki.

W przypadku czynności przekraczających zakres zwykłych czynności spółki, wymagana jest jednomyślna uchwała wspólników, podejmowana przez wszystkich wspólników, także tych, którzy są wyłączeni od prowadzenia spraw spółki. Wyjątek dotyczy czynności nagłych, których zaniechanie naraziłoby spółkę na poważną szkodę. Wówczas każdy ze wspólników mających prawo do prowadzenia spraw spółki może bez uchwały wspólników wykonać taką czynność.

Prawa i obowiązki wspólników

W spółce jawnej odpowiedzialność za zobowiązania spółki ponoszą wszyscy wspólnicy solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką, bez ograniczeń, całym swoim majątkiem, zarówno obecnym, jak i przyszłym. Obowiązuje jednak zasada subsydiarnej odpowiedzialności wspólników. Oznacza ona, że wierzyciel może prowadzić egzekucję z majątku wspólnika dopiero gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna, co nie oznacza jednak, że wierzyciel nie może wcześniej wystąpić z pozwem przeciwko wspólnikom. W praktyce pozywa się zarówno spółkę jawną jak i wspólników spółki solidarnie.

Rozwiązanie spółki jawnej

Rozwiązanie spółki następuje w następujących przypadkach:

- zaistnienie okoliczności wskazanych w umowie spółki (jednakże jeśli pomimo zajścia tych

okoliczności spółka nadal prowadzi swoją działalność za zgodą wszystkich wspólników, to spółkę

uważa się za przedłużoną na czas nieokreślony),

- jednomyślnej uchwały wspólników o zakończeniu działalności,

- ogłoszenia upadłości spółki,

- śmierć wspólnika lub ogłoszenie jego upadłości (pomimo jednak zajścia tych okoliczności, spółka

trwa nadal pomiędzy pozostałymi wspólnikami, gdy umowa spółki tak stanowi lub pozostali

wspólnicy tak postanowią, a uzgodnienie takie powinno nastąpić niezwłocznie; w przeciwnym

razie spadkobierca zmarłego lub syndyk upadłości mogą domagać się przeprowadzenia likwidacji

spółki),

- wypowiedzenia umowy spółki przez wspólnika lub wierzyciela wspólnika (spółka będzie jednak

trwała nadal, jeśli umowa spółki tak stanowi lub pozostali wspólnicy tak postanowią, przy czym

ich uzgodnienie powinno nastąpić przed upływem terminu wypowiedzenia; w przeciwnym razie

wspólnik, który wypowiedział umowę lub jego wierzyciel, domagać się mogą przeprowadzenia

likwidacji spółki),

- prawomocnego orzeczenia sądu (każdy bowiem wspólnik może z ważnych powodów żądać

rozwiązania spółki przez sąd; gdy jednak ważne powody zachodzą tylko po stronie jednego ze

wspólników, to pozostali mogą żądać, by sąd orzekł o wyłączeniu tegoż wspólnika ze spółki;

umowa nie może w tej gestii stanowić inaczej).

Przykładowa umowa spółki cywilnej załącznik nr 5

S P Ó Ł K A P A R T N E R S K A

Spółka partnerska – typ spółki osobowej wprowadzony do systemu prawa z dniem 1 stycznia 2001 r. przez ustawę Kodeks spółek handlowych.

Spółkę partnerską tworzą wspólnicy (partnerzy) w celu wykonywania wolnego zawodu w spółce prowadzącej przedsiębiorstwo pod własną firmą. Wobec czego niedopuszczalne jest tworzenie spółek partnerskich w innym celu niż wykonywanie wolnego zawodu, a także w celu wykonywania jakiejś innej działalności gospodarczej, np. produkcyjnej czy handlowej, obok wykonywania wolnego zawodu.

Jest formalnie osobową spółką handlową jednakże ma charakter ,,hybrydalny”, ponieważ łączy w sobie cechy spółek osobowych i kapitałowych.

Wolne zawody (art. 88 ksh) przykładowe:

- adwokat

- aptekarz

- architekt

- księgowy

- lekarz

- lekarz dentysta

- notariusz

- pielęgniarka

- położna

- radca prawny.

Do spraw nieuregulowanych przez dział dotyczący spółki partnerskiej stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące spółki jawnej.

Firma spółki partnerskiej

Firma (nazwa) spółki partnerskiej powinna zawierać nazwisko co najmniej jednego partnera, dodatkowe oznaczenie ,,i partner” bądź ,,i partnerzy” albo ,,spółka partnerska” oraz określenie wolnego zawodu wykonywanego w spółce.

Przykładowo:

- Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej TERAPIA Dubieński, Kowalski, Kufka - Lekarze - Spółka Partnerska,

- Papuga i Partnerzy adwokacka spółka partnerska.

Umowa spółki powinna minimalnie zawierać:

- określenie wolnego zawodu wykonywanego przez partnerów w ramach zawiązanej spółki,

- przedmiot działalności

- jeżeli umowa spółki tak stanowi imiona i nazwiska partnerów, którzy ponoszą nieograniczoną

odpowiedzialność za zobowiązania spółki (art. 95 par. 2 ksh)

- w przypadku gdy spółkę reprezentują tylko niektórzy partnerzy imiona i nazwiska tych partnerów,

- firmę i siedzibę spółki

- czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony

- określenie wkładów wnoszonych przez partnerów i określenie ich wartości.

Umowa spółki wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności (do 8.01.2009 r. umowa spółki partnerskiej wymagała formy aktu notarialnego; zmiany zostały wprowadzone przez art. 1 ust.1 pkt 4 Ustawy z dnia 23 października 2008 r. o zmianie ustawy - Kodeks spółek handlowych - Dz.U. Nr 217, poz.1381, która weszła w życie z dniem 8.01.2009 r.)

Wspólnicy

Wspólnikami w spółce partnerskiej – zwanymi partnerami – mogą być tylko osoby fizyczne. Utworzyć takiej spółki nie mogą zatem osoby prawne, spółki cywilne czy inne handlowe spółki osobowe, choćby tworzyli je reprezentanci wolnych zawodów. Dodatkowym elementem charakteryzującym osoby wspólników, jest wykonywanie przez nich określonych wolnych zawodów wymienionych w art. 88 k.s.h.

Ukształtowana w ten sposób forma organizacyjno-prawna spółki partnerskiej uwzględnia specyfikę wykonywania działalności gospodarczej w ramach wolnych zawodów oraz ryzyko związane z prowadzeniem tej działalności wspólnie, tzn. z innymi osobami wykonującymi wolny zawód.

Odpowiedzialność możemy podzielić na trzy kategorie:

1. odpowiedzialność za zobowiązania spółki partnerskiej – ponosi solidarnie spółka i wszyscy partnerzy (odpowiedzialność partnerów ma jednak charakter subsydiarny(pomocniczy) czyli w przypadku bezskutecznej egzekucji z majątku spółki)

2. odpowiedzialność partnera za jego działania, które spowodowały szkodę - ponosi solidarnie spółka i konkretny partner (partner ponosi jednak odpowiedzialność subsydiarną)

3. odpowiedzialność partnera za działania osób pozostających pod jego kierownictwem – spółka i partner ,,kierownik” (odpowiedzialność subsydiarna).

W przypadkach opisanych ad. 2 i ad. 3 pozostali partnerowie nie ponoszą odpowiedzialności. Ciężar udowodnienia, który z partnerów zawinił obciążą osobę dochodzącą ustalenia odpowiedzialności.

Dopuszczalne jest jednak zastrzeżenie umowne zgodnie z którym jeden lub większa ilość partnerów będzie ponosiła odpowiedzialność za zobowiązania spółki bez powyższego ograniczenia.

Unikatową, jak na spółkę osobową, cechą spółki partnerskiej jest możliwość ustanowienia zarządu identycznego jak w spółce z o.o. Nie jest on jednak organem tej spółki, gdyż tylko osoby prawne działają przez swoje organy. Tak utworzonemu zarządowi powierza się wtedy reprezentację spółki i prowadzenia jej spraw (z wyłączeniem spraw przekraczających zakres zwykłego zarządu).

Cechy charakterystyczne spółki partnerskiej

- powstaje z chwilą wpisu do KRS,

- celem spółki jest wykonywanie wolnego zawodu,

- odpowiedzialność wspólników jest ograniczona tzn. partner nie odpowiada za zobowiązania

spółki wynikające z działalności innych partnerów- (!!!Wyjątek opisany powyżej!!!)

- działa pod własną firmą,

- firma powinna zawierać nazwisko co najmniej jednego partnera, dodatkowe oznaczenie "i

partner" bądź "i partnerzy" albo "spółka partnerska" oraz określenie wolnego zawodu

wykonywanego w spółce,

- pierwotnie musi się składać z co najmniej dwóch wspólników,

- opcjonalnie może posiadać zarząd w celu bieżącego prowadzenia spraw spółki.

Powody rozwiązania spółki partnerskiej:

- przyczyny przewidziane w umowie spółki,

- jednomyślna uchwała wszystkich partnerów,

- ogłoszenie upadłości spółki,

- utrata przez wszystkich partnerów prawa do wykonywania wolnego zawodu (gdy pozostaje tylko

jeden partner lub gdy tylko jeden partner posiada uprawnienia do wykonywania wolnego zawodu,

spółka ulega rozwiązaniu najpóźniej z upływem roku),

- śmierć partnera lub ogłoszenie jego upadłości,

- wypowiedzenie umowy spółki przez partnera lub wierzyciela partnera,

- prawomocne orzeczenie sądu.

Przykładowa umowa spółki partnerskiej załącznik nr 6

S P Ó Ł K A K O M A N D Y T O W A

Spółka komandytowa (od wł. accomanditaria) – spółka osobowa mającą na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której za zobowiązania spółki wobec wierzycieli odpowiada w sposób nieograniczony co najmniej jeden wspólnik (komplementariusz), a odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika jest ograniczona (komandytariusz).

Historia spółki komandytowej

Początki spółki komandytowej sięgają XI wieku. Wówczas w średniowiecznych Włoszech powstała umowa o nazwie accomanditaria, która dała początek współczesnej spółce komandytowej. Na podstawie tej umowy wspólnik posiadający określone towary lub środki pieniężne (commendator) powierzał je kupcowi morskiemu, który w trakcie swoich podróży obracał otrzymanym kapitałem, a następnie rozliczał się z osobami, od których uzyskał środki (tractator, commendarius).

Charakter spółki komandytowej

Spółka komandytowa jest odrębnym typem spółki prawa handlowego. Zaliczana jest do kategorii spółek osobowych, do której należą również spółka jawna, spółka partnerska oraz spółka komandytowo-akcyjna. O jej osobowym charakterze przesądzają takie cechy jak względnie trwały skład osobowy, duże znaczenie osobistych cech poszczególnych wspólników oraz brak wyodrębnionych organów prowadzących sprawy spółki.

Spółka komandytowa jest jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, której Kodeks spółek handlowych przyznał podmiotowość prawną. Spółka może zatem nabywać we własnym imieniu prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania, pozywać oraz być pozywana.

Spółka komandytowa prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą. Celem spółki komandytowej musi być wykonywanie działalności gospodarczej. Firma spółki powinna zawierać nazwisko bądź firmę (nazwę) jednego lub kilku komplementariuszy oraz dodatkowe oznaczenie "spółka komandytowa" (dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu "sp.k."). Nazwisko komandytariusza nie może być zamieszczone w firmie spółki. Jeżeli tak się stanie komandytariusz odpowiada wobec osób trzecich za zobowiązania spółki bez ograniczeń.

Wspólnicy spółki komandytowej

W spółce komandytowej funkcjonują dwie kategorie wspólników – komplementariusze i komandytariusze. Przyczyną wyodrębnienia przez ustawodawcę dwóch rodzajów wspólników jest odmienne ukształtowanie ich pozycji prawnej w spółce komandytowej.

Komplementariusz jest wspólnikiem aktywnym, który co do zasady prowadzi sprawy spółki i reprezentuje ją na zewnątrz. Czynne uczestniczenie w kierowaniu spółką przez tego wspólnika ustawodawca połączył jednak z przypisaniem mu nieograniczonej odpowiedzialności za zobowiązania spółki. Komplementariusz odpowiada bowiem za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem. Odpowiedzialność komplementariusza jest jednak subsydiarna, co oznacza, że wierzyciel może prowadzić egzekucję z jego majątku, dopiero gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna.

Komandytariusz jest wspólnikiem pasywnym, który w zasadzie nie prowadzi spraw spółki i nie reprezentuje jej. Pasywny udział komandytariusza w kierowaniu działalnością spółki przesądził o przyznaniu mu przez ustawodawcę ograniczonej odpowiedzialności za jej zobowiązania. Wspólnik ten odpowiada bowiem za zobowiązania tylko do określonej w umowie spółki kwoty tzw. sumy komandytowej. Jeżeli natomiast komandytariusz wniesie do spółki wkład o wartości co najmniej równej sumie komandytowej wówczas wolny jest od osobistej odpowiedzialności.

Wspólnikami w spółce komandytowej mogą być zarówno osoby fizyczne, osoby prawne jak i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, którym ustawa przyznała zdolność prawną.

Powstanie spółki komandytowej

Spółka komandytowa powstaje z momentem wpisu jej do rejestru, co poprzedzone jest zawarciem umowy spółki w formie aktu notarialnego. Wpis spółki komandytowej do rejestru jest wpisem o charakterze konstytutywnym, co oznacza, że spółka powstaje wskutek zarejestrowania oraz z jego chwilą. Spółka komandytowa podlega wpisaniu do rejestru przedsiębiorców stanowiącego część Krajowego Rejestru Sądowego. Wpisanie spółki komandytowej do rejestru przedsiębiorców jest obowiązkowe. Prawo i obowiązek zgłoszenia spółki do rejestru ma każdy jej wspólnik, również komandytariusz. O rejestracji spółki sąd rejestrowy ogłasza w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.

Ustanie spółki komandytowej

Ustanie bytu prawnego spółki komandytowej następuje z chwilą wykreślenia jej z rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego. Ustanie spółki komandytowej poprzedza ostatni etap jej istnienia, tj. likwidacja. Faza ta rozpoczyna się z chwilą rozwiązania umowy spółki komandytowej. Wspólnicy mogą w umowie spółki przewidzieć, że zajście określonych okoliczności spowoduje rozwiązanie spółki. Rozwiązanie spółki następuje również w wyniku podjęcia przez wszystkich wspólników jednomyślnej uchwały w tym zakresie. Przyczyną rozwiązania spółki komandytowej może być także wypowiedzenie umowy spółki przez jej wspólnika. Ponadto w Kodeksie spółek handlowych przewidziano trzy przypadki rozwiązania spółki komandytowej z mocy ustawy, tj.: z powodu ogłoszenia upadłości spółki, śmierci komplementariusza i ogłoszenia upadłości wspólnika.

Opodatkowanie spółki komandytowej

Spółki komandytowe, tak jak wszystkie pozostałe spółki osobowe nie są podatnikami podatku dochodowego. Podatnikami tego podatku są natomiast bezpośrednio wspólnicy spółki komandytowej. Przychody z udziału w spółce komandytowej u każdego wspólnika określa się proporcjonalnie do jego prawa w udziale w zysku. W przypadku braku odmiennego zastrzeżenia przyjmuje się, że prawa do udziału w zyskach spółki są równe dla wszystkich wspólników.

Spółki komandytowe są natomiast podatnikami podatku od towarów i usług (VAT) oraz podatku akcyzowego. Spółki komandytowe posiadają swój własny numer NIP i REGON